Middeleeuwse dwangburchten van West-Friesland en Alkmaar
[Home][Kaart][Introductie][English ][Burchten/kastelen chronologie][Overige objecten][Artikelen][Pre-Hollandse periode][Gegevens- en bronnen]

[Terug naar inhoud chronologie]      [Home]

De Nuwendoorn in de golven verdwenen.

Vervagende herinneringen aan het kasteel in 15e tot en met de 19eeeuw.

← Het huis te Nuwendoorn in de 14de eeuw
Het huis te Nuwendoorn in de 20ste eeuw →

De herinneringen aan de 'beste' dwangburcht, zoals Melis Stoke in zijn Rijmkroniek neerschreef, waren na de teloorgang in de 14de eeuw niet geheel verdwenen. In diverse kronieken ziet men echter dat men in plaats van het huis te Nuwendoorn, voor de naam 'de Eenigenburg' koos. Dat is nogal opmerkelijk omdat de naam Eenigenburg eveneens toekomt aan het terpdorp dat iets ten noorden van het voormalige kasteel ligt. (Lees meer hierover in een apart artikel De Eenigenburg: een vermeende tweelingburcht van de Nuwendoorn?)

De Alkmaarse historicus Simon van Eikelenberg schreef verrassend genoeg over de stede "Nieuwendoorn", waarop het kasteel was neergezet, hetgeen neerkomt op reële voorkennis. Immers, men gaat er tegenwoordig van uit dat de funderingen van het kasteel pas in 1948 ontdekt werden. (Lit. 17)

Simon Eikelenberg schreef aldus: (Lit. 158)

"..Voorts digt bij den oostelijksten randt van de Zijp, die, nog onbedijkt, de westzijde van West-Friesland bespoelde, een half uur noordwestelijk van 't dorp Warmenhuijse, op en stede doe Nieuwendoorn geheten, leggen hooge Akkers, daer werdt Eenigenburch neergezet.."

Dat het kasteel niet helemaal uit de herinnering is vervaagd, blijkt uit diverse fantasiereconstructies die rond 1700 van het slot zijn gemaakt. Hierboven een kleurenprent van de Nuwendoorn van Andries Schoemaker (1660-1734), met de titel: 't Slodt Eenigenburg'.
(Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, Atlas Schoemaker, KB78H43,81).

Wat nog wel over was, was de naam: 'Nieuwe Deuren'. Deze naam is tot op heden in gebruik voor het buurtschap binnen de bocht van de West-Friese omringdijk tussen Krabbendam en het dorp Eenigenburg.
Kennelijk vermoedde vreemd genoeg niemand, dat 'Nieuwe Deuren' een verbastering is met betrekking tot de naam van het verdwenen kasteel: het huis te Nieuwendoorn of Nuwendoorn.

Dat er reeds in de 19de eeuw brokken van de kasteelfundering naar boven kwamen blijkt uit de Zijper Courant van zondag 9 september 1883. (Lit. 30)

Hierin werd vermeld dat

"..in een zeker stuk land nu en dan grote gebakken stenen worden gevonden, die ongetwijfeld tot de oude vesting hebben behoord.."

Een zeer opmerkelijk bericht!

Het wordt des te opmerkelijker bij het zien van de onderstaande afbeelding. Met behulp van geschikte software is een kadastrale kaart uit ca. 1830, transparant over een recente luchtfoto uit 1990 gelegd. Op de kaart is de sectie te zien waar het kasteel is gesitueerd. Het verrassende echter is de opmerking 'oud kasteel', die met potlood op de kaart is neergeschreven. Feitelijk mogen we er vanuit gaan dat het huis te Nuwendoorn reeds veel eerder is ontdekt! Zeker als we het bovengenoemde persbericht uit 1883 en de beschrijving van Simon Eikelenberg hierin betrekken!

Een deel van een kadastrale kaart uit 1830, dat transparant over een deel van een luchtfoto is gelegd. De funderingen van het kasteel zijn goed herkenbaar. Een uitsnede van nevenstaande afbeelding. Iets boven het kasteel is de opmerking 'oud kasteel', in potlood geschreven.
(Afbeeldingen: Bernd Ooijevaar).
Iets sterker vergroot, maar nu louter de uitsnede van de kadastrale kaart.
(Bron: Beeldbank Rijksdienst voor cultureel erfgoed (RCE). Kadastrale kaart 1811-1832: minuutplan Sint Maarten, Noord Holland, sectie C, blad 02 (MIN07105C02).
← Het huis te Nuwendoorn in de 14de eeuw
Het huis te Nuwendoorn in de 20ste eeuw →

Geraadpleegde bronnen en literatuur:
(Lit. 5, J.W. Groesbeek, p. 287)
(Lit. 17, D.P. van Wigheren, p. 5)
(Lit. 30, persbericht)
(Lit. 158, S. Eikelenberg, p. 93)

[Vorige][Volgende] [Home]